18 nov Wat is ouderlijk gezag?

Wanneer je kinderen hebt, komen daar verantwoordelijkheden bij kijken. Een ouder die gezag heeft over een kind, heeft de wettelijke verantwoordelijkheid om het kind te verzorgen en op te voeden. Wat houdt dat precies in? In dit artikel leggen we het uit.

Heeft u direct vragen? Neem contact op. Dat kan via ons contactformulier of door direct te bellen naar 030 743 74 95.

Hoe ontstaat gezag?

De biologische moeder van het kind heeft bijna altijd automatisch gezag. Wanneer de moeder op het moment van de geboorte getrouwd met -of geregistreerd partner van- een man is, dan heeft deze man meestal ook automatisch het gezag. Maar wanneer de biologische ouders van het kind op het moment van de geboorte niet getrouwd of geregistreerd partners zijn, dan heeft de man geen automatisch gezag.

Om gezag over het kind te krijgen, moet de man naar de gemeente om het kind te erkennen. Dit kan na de geboorte van het kind, maar ook tot 20 weken voor de geboorte. In het laatste geval spreken we van ‘erkenning van de ongeboren vrucht’. Wanneer het kind erkend is bij de gemeente, vragen de ouders samen gezag aan bij de rechtbank. Na goedkeuring hebben de ouders gezamenlijk gezag over het kind. Dit gezag blijft gelden, ook als de relatie tussen de ouders eindigt.

Gezamenlijk gezag betekent dat de ouders belangrijke beslissingen over het kind samen nemen. Zo moeten beide ouders bijvoorbeeld toestemming geven voor de aanvraag van een paspoort of een verhuizing. Als één van de ouders met het kind naar het buitenland reist moet de ander daarmee akkoord zijn. Bovendien worden beide ouders betrokken bij belangrijke keuzes, bijvoorbeeld op school of bij de dokter.

Welke rechten en plichten gelden er bij ouderlijk gezag?

Het kind opvoeden en verzorgen

Als ouder heb je het recht om zelf te bepalen hoe je het kind wilt opvoeden. Wel dien je in de opvoeding wettelijk aan een aantal plichten te voldoen. Als ouder ben je wettelijk verplicht om te zorgen voor het lichamelijke en geestelijke welzijn van het kind, en help je mee in de ontwikkeling van zijn of haar persoonlijkheid. Je mag het kind niet mishandelen en dient de band van het kind met de andere ouder te bevorderen.

Financiële bijdrage in de opvoeding en verzorging

Wanneer je ouderlijk gezag hebt, ben je wettelijk verplicht om te betalen voor de opvoeding en de verzorging van het kind. Deze verplichting blijft ook geldig wanneer de ouders scheiden of het geregistreerd partnerschap stopt.

Aansprakelijk voor schade van het kind

Als ouder ben je volgens de wet aansprakelijk voor alles wat het kind doet onder de 14 jaar. Wanneer het kind schade aanricht, ben je als ouder aansprakelijk en betaal je eventuele kosten. Voor een kind tussen de 14 en 16 jaar geldt dat het situatieafhankelijk is of je als ouder aansprakelijk bent.

Vermogen beheren

Als ouder met gezag beheer je het vermogen van het kind. Dat betekent ook dat je aansprakelijk bent voor de schade wanneer je dit vermogen niet juist beheert.

Geen gezag, wel ouder. Welke rechten en plichten heb je?

Ook wanneer je geen ouderlijk gezag hebt, heb je als ouder rechten en plichten. Ongeacht of je het kind wel of niet erkend hebt. De belangrijkste plicht die je als ouder hebt, is de plicht om bij te dragen in de kosten van de verzorging en de opvoeding. Daartegenover staat dat je als ouder het recht en de verplichting hebt tot omgang met je kind. Bovendien heb je als biologische ouder het recht op informatie over gewichtige aangelegenheden zoals ziektes, problemen of diploma-uitreikingen. Daarbij geldt ook het recht om te worden geraadpleegd door de andere ouder over belangrijke beslissingen zoals verhuizing en medische ingrepen.