06 sep Verschil trouwen, geregistreerd partnerschap en samenlevingscontract
In Nederland zijn er 3 opties om een relatie formeel vast te leggen:
- Trouwen
- Een geregistreerd partnerschap
- Een samenlevingscontract
Een veel gestelde vraag luidt dan ook: wat is het verschil tussen deze 3 formele samenlevingsvormen? In deze blog leggen wij u uit wat elke samenlevingsvorm inhoudt en wat de belangrijkste verschillen zijn.
1. Trouwen
Trouwen is de populairste vorm om een officiële verbintenis aan te gaan. Wel neemt het aantal huwelijken dat per jaar wordt afgesloten langzaam af. Bij een huwelijk gelden specifieke rechten en plichten die in de wet beschreven staan. Zo is er bijvoorbeeld het recht om elkaars naam te dragen en de plicht om elkaar te onderhouden. Bovendien wordt u automatisch elkaars erfgenaam en heeft u (bij man/vrouw relatie) beiden automatisch ouderlijk gezag over de kinderen die u krijgt of adopteert. Bij adoptie geldt dit ook voor ouders van hetzelfde geslacht. In de overige gevallen zijn er bepaalde voorwaarden om gezamenlijk gezag te krijgen. Van sommige van de rechten en plichten kunt u afwijken door middel van huwelijkse voorwaarden.
2. Geregistreerd partnerschap
Het geregistreerd partnerschap heeft veel weg van het huwelijk. Deze vormen kennen namelijk gelijke rechten en plichten. Bij het geregistreerde partnerschap kan hier deels van worden afgeweken door middel van partnerschapsvoorwaarden. Ook wat betreft ouderlijk gezag gelden dezelfde regels als bij het huwelijk.
Het geregistreerd partnerschap is ontstaan om een wettelijke erkenning te kunnen geven aan relaties tussen personen van hetzelfde geslacht. In 2001 is het huwelijk voor mensen van hetzelfde geslacht (“homohuwelijk”) opengesteld. Het geregistreerd partnerschap wordt nu vooral gebruikt door mensen die hun relatie wel formeel willen maken, maar niet willen trouwen. Het geregistreerd partnerschap wordt steeds populairder. Het aantal stellen dat in 2017 koos voor een geregistreerd partnerschap is meer dan verdubbeld ten opzichte van 10 jaar geleden.
Belangrijkste verschillen geregistreerd partnerschap en huwelijk
Drie voorbeelden van de belangrijkste verschillen tussen het huwelijk en het geregistreerd partnerschap.
Manier van beëindigen
Het belangrijkste verschil tussen het geregistreerde partnerschap en huwelijk is de manier van beëindiging. Voor het ontbinden van een huwelijk is een rechter nodig, terwijl dit bij het beëindigen van een geregistreerd partnerschap niet nodig is. Voorwaarde is wel dat u samen geen minderjarige kinderen heeft en het beiden met elkaar eens bent. Het geregistreerd partnerschap kan dan ontbonden worden via de notaris. Indien u en uw partner het niet eens kunnen worden over de beëindiging van het geregistreerde partnerschap dient er alsnog een rechter aan te pas te komen. Beëindiging is dan gelijk aan een scheidingsprocedure.
Erkenning buitenland
Een ander belangrijk verschil is dat het huwelijk in principe overal ter wereld erkend wordt, terwijl dit bij een geregistreerd partnerschap niet het geval is. Indien u naar het buitenland verhuist, kan dat in het geval van geregistreerde partners grote gevolgen hebben.
Het ‘Ja-woord’
Als laatste dient er bij een huwelijk een officieel ‘ja-woord’ aan elkaar gegeven te worden, terwijl dit bij een geregistreerd partnerschap niet verplicht is.
3. Samenlevingscontract
Woont u alleen nog samen en heeft u geen plannen om te gaan trouwen of om uw partnerschap te registreren, dan kunt u het beste kiezen voor een samenlevingscontract.
In een samenlevingscontract staan afspraken die u en uw partner hebben gemaakt in het geval van samenwonen. Dit betreft meestal afspraken over financiën, erfenis en verdeling van bezittingen indien u en uw partner uit elkaar gaan. U kunt ervoor kiezen om het samenlevingscontract samen op te stellen of dit te laten doen door een notaris. Een samenlevingscontract bij samenwonen is niet verplicht, maar wel aan te raden. Helemaal indien u samen kinderen heeft. Zonder samenlevingscontract heeft nu namelijk geen recht op alimentatie. Daarnaast heeft u bij het overlijden van uw partner geen recht op erfenis.
Belangrijkste verschillen samenlevingscontract en geregistreerd partnerschap of huwelijk
Drie voorbeelden van de belangrijkste verschillen tussen een huwelijk of geregistreerd partnerschap en het samenlevingscontract.
Gezamenlijk gezag over de kinderen
Een belangrijk verschil ten opzichte van het huwelijk en geregistreerd partnerschap is dat ouders bij een samenlevingscontract niet automatisch beiden ouderlijk gezag krijgen. Om als vader ouderlijk gezag te krijgen, dient u uw kind eerst te erkennen. Daarna kunt u samen het gezamenlijk gezag regelen door dit aan te tekenen in het gezagsregister.
Regeling bij overlijden
Bij het huwelijk en geregistreerd partnerschap wordt u automatisch erfgenaam van elkaar. Bij een samenlevingscontract is dit niet het geval. Via een notarieel samenlevingscontract kunnen wel juridische en belastingtechnische zaken geregeld worden. Zo kan er dan bijvoorbeeld een zogenaamd verblijfsbeding worden opgenomen, waarin staat dat gezamenlijke bezittingen bij het overlijden van een van de partners bij de langstlevende partner terechtkomt.
Bovendien is een notarieel opgesteld samenlevingscontract plus aanvullende voorwaarden nodig om in aanmerking te komen voor een hoge vrijstelling van de erfbelasting. Deze belastingvrijstelling geldt wel automatisch voor gehuwden en geregistreerde partners.
Gemeenschap van goederen
Bij een samenlevingscontract dient u zelf afspraken vast te leggen over gemeenschap van goederen. Bij het huwelijk en geregistreerd partnerschap is er automatisch sprake van (beperkte) gemeenschap van goederen tenzij u huwelijkse voorwaarden of partnerschapsvoorwaarden heeft op laten stellen bij een notaris. Per 1 januari 2018 is de wet veranderd en geldt automatisch beperkte gemeenschap van goederen als u een geregistreerd partnerschap of huwelijk aangaat. Alle bezittingen en schulden van vóór het huwelijk, blijven dan van u alleen. U kunt nog steeds huwelijkse voorwaarden of partnerschapsvoorwaarden maken en daarin eventueel kiezen voor algehele gemeenschap van goederen.
Kiezen tussen samenlevingscontract of geregistreerd partnerschap?
Twijfelt u tussen het aangaan van het geregistreerd partnerschap of het opstellen van een samenlevingscontract? Er zitten grote verschillen tussen deze samenlevingsvormen. Naast bovengenoemde verschil in gezag over eventuele kinderen, regelingen bij overlijden en gemeenschap van goederen is er ook een verschil in de kosten of het ‘gemak’ van ontbinding.
Meer informatie?
Wilt u meer informatie over de verschillende samenlevingsvormen of over het opstellen van huwelijkse voorwaarden of partnerschapsvoorwaarden? Neem dan contact op!