Pensioen na scheiding

Pensioen?

Als we het over pensioen hebben, hebben we het meestal over ouderdomspensioen. Maar er bestaan ook arbeidsongeschiktheidspensioenen en nabestaanden- of partnerpensioenen.

Het Nederlandse pensioenstelsel bestaat uit drie pijlers. De eerste pijler is de AOW of de ANW. De tweede pijler is het aanvullend pensioen, dit zijn meestal werknemerspensioenen of pensioenen opgebouwd in eigen beheer (bij ondernemers). De derde pijler is vrijwillig. Hieronder vallen zelf getroffen inkomensvoorzieningen zoals lijfrentes en levensverzekeringen.

Het is niet altijd duidelijk of pensioen onder de tweede of derde pijler valt. Zo biedt Loyalis een ‘pensioen voor ondernemers’ dat niet onder de tweede pijler valt. Het is in een scheidingsprocedure belangrijk om helder te krijgen of het opgebouwde pensioen onder de tweede of derde pijler valt. Dit kunt u doen door de polissen goed te bekijken. Als er een term als lijfrentekapitaal op staat, dan is dat een pensioen dat onder de derde pijler valt.

Verevening

Alleen de pensioenen die vallen onder de tweede pijler moeten worden verevend. De pensioenen (en andere inkomensvoorzieningen) die onder de derde pijler vallen, worden beschouwd als opgebouwd vermogen die mogelijk moet worden verdeeld of verrekend. Voor meer informatie over verdelen en verrekenen zie Scheiden | Gemeenschap van goederen en Scheiden | Huwelijkse voorwaarden.

Verevening houdt in dat het pensioen dat tijdens het huwelijk, het geregistreerd partnerschap of in het samenlevingscontract afgesproken periode wordt opgebouwd tussen u en uw ex-partner wordt verdeeld. Op grond van de Wet Verevening Pensioenrechten wordt bij huwelijken pensioen automatisch verevend, ook wanneer er huwelijkse voorwaarden zijn opgemaakt. Alleen wanneer u in de huwelijkse voorwaarden bent overeengekomen dat deze wet niet geldt, dan wordt het pensioen niet automatisch verevend.

Let op bij partnerpensioen

Partnerpensioen is pensioen dat de ene partner (of ex-partner) ontvangt na het overlijden van de andere partner. Er bestaan twee soorten partnerpensioen: partnerpensioen op opbouwbasis en op risicobasis. Alleen bij de opbouwbasis heeft de ex-partner ook recht op partnerpensioen na de scheiding.

Melden pensioenuitvoerder

Het is heel verstandig om aan de pensioenuitvoerder waar u of uw partner pensioen heeft opgebouwd of aan het opbouwen bent, te melden dat u bent gescheiden. De pensioenuitvoerder zal dan bij pensionering het bedrag waar u of uw ex-partner recht op heeft rechtstreeks aan u of uw ex-partner uitbetalen. Op www.rijksoverheid.nl vind u het formulier waarmee u de scheiding kunt melden. Wanneer u de echtscheiding niet aan de pensioenuitvoerder meldt, dan moet u het deel waar uw ex-partner recht op heeft zelf uitbetalen. Het kan dan lastig zijn om vast te stellen op welke bedrag uw ex-partner precies recht heeft.

Alternatieven

In een convenant (zie ook Scheiden | Convenant) kunt u afspreken dat de verevening niet van toepassing is op uw situatie. U kunt dan een andere verdeling van het tijdens het huwelijk opgebouwde pensioen afspreken. Bijvoorbeeld 40%-60% in plaats van 50% – 50%. Daarnaast kunt u afspreken dat u het opgebouwde pensioen helemaal niet verdeelt. Tot slot kunt u ook conversie afspreken. Bij conversie spreekt u af dat u beiden een eigen aanspraak krijgt op de pensioenuitvoerder. Conversie kan voordelen hebben. De banden worden tussen u en uw ex-partner nog meer verbroken en u kunt zelf bepalen wanneer u het pensioen laat ingaan. Het nadeel van conversie is dat er definitief afstand wordt gedaan van de helft van het ouderdomspensioen. Wanneer de niet deelnemende partner eerder komt te overlijden, dan krijgt de deelnemende partner niet meer het volledige ouderdomspensioen. Conversie is lastige materie. Mocht u conversie willen toepassen, dan is het verstandig om u goed te laten voorlichten door een pensioenadviseur.